Na czym polega praca biegłego specjalisty medycyny sądowej? Nazywany jest patologiem sądowym, lekarzem ostatniego kontaktu lub zimnym chirurgiem

W Paryżu w 1795 roku powstała pierwsza uniwersytecka katedra, na której uczono w jaki sposób rozpoznawać ślady pozostawione na ciele denata. Za pionierów tej dziedziny nauki uważa się Johanna Ludwiga Caspera, Mathieu Orfillę i Marie-Nicolasa Devergie.

Sądowi patolodzy po setkach przeprowadzonych sekcji zwłok nauczyli się, niemalże ze stuprocentową pewnością, rozpoznawać objawy gwałtownej śmierci. Sekcja zwłok może ustalić m.in., czy do wody wrzucono zwłoki czy też do śmierci doszło przez utopienie (w sercach topielców zaobserwowano zmiany w stężeniu soli, nieobecne w przypadku osób martwych wrzuconych do wody).

Podobnie w przypadku ofiar pożarów – w ich pęcherzykach płucnych, w przeciwieństwie do umyślnie spalonych ciał, zauważono charakterystyczne odkładanie się tłuszczu (tzw. embodię).

Wieloletnie doświadczenie w badaniu ran postrzałowych pozwala określić z jakiej odległości i z jakiego kierunku został oddany strzał, co pozwala wykryć ewentualne próby upozorowania samobójstwa.

Ofiary dusicieli można rozpoznać po krwawych wybroczynach w okolicach serca, zwanych od nazwiska ich odkrywcy – plamkami Tardieu (na szyi zmarłego nie zawsze widoczne są ślady duszenia). Dzięki badaniu plam pośmiertnych na ciele denata można nie tylko określić czas zgonu, ale także czy ciało było po śmierci przemieszczane.

Jak przebiega typowa sekcja zwłok?

Podczas przeprowadzania sekcji zwłok obecny jest również prokurator. Ma obowiązek przekazać patologowi sądowemu w jakich okolicznościach doszło do zgonu, o ile te są znane.

Patolog rozpoczyna swoją pracę od oględzin zwłok, wykonania pomiarów ciała oraz wykonania kilku fotografii. Zabezpiecza ślady np. włosy, opisuje odzież, na której można znaleźć ślady krwi, nasienia, prochu czy trucizny, a także znaki szczególne, jeżeli takie są – to może być bardzo istotne w przypadku ustalania tożsamości denata.

Kolejnym etapem, tym właściwym, jest otwarcie zwłok – trzech jam ciała: jamy czaszkowej, jam opłucnych oraz jamy brzusznej. Po oględzinach serca i płuc, patolog wyjmuje żołądek z zawartością, jelita, wątrobę, nerki oraz mózg, które umieszcza w specjalnych słojach. Zabezpiecza próbki krwi i innych tkanek, DNA, a także płyn mózgowo-rdzeniowy. Zwłoki zostają zszyte i umyte. Końcowym etapem pracy patologa jest spisanie oficjalnego protokołu z przeprowadzonej sekcji i sporządzenie opinii dotyczącej okoliczności śmierci.

MG