ARCHIWALNE WYDANIE

11/2007 (255)

SPIS TREŚCI

OD REDAKCJI

Warto wiedzieć wcześniej. Codzienne życie stwarza wiele sytuacji, w których możemy stać się ofiarą, świadkiem czy nawet mimowolnym sprawcą przestępstwa. Oczywiście nie sposób zawczasu przewidzieć wszystkich okoliczności każdego zdarzenia, ale na pewno warto znać choćby w zarysie podstawy zachowań w określonych sytuacjach. Bowiem jedna z podstawowych zasad prawa rzymskiego brzmi: ignoratio iuris nocet – nieznajomość prawa szkodzi. Dzisiaj przypominamy o naszych prawach i obowiązkach w kontaktach z policją. Zatrzymanie przez policję Kiedy istnieją uzasadnione przesłanki popełnienia przestępstwa, policja może – w celu postawienia przed sądem, uniemożliwienia ucieczki lub zatarcia śladów – zatrzymać człowieka praktycznie wszędzie i o każdej porze. Ma jednak obowiązek poinformować o przyczynach i podstawach zatrzymania, a także umożliwić kontakt z adwokatem. Do czasu tego kontaktu osoba zatrzymana ma prawo do nieudzielania jakichkolwiek informacji. W trakcie zatrzymania policja ma prawo użyć środków przymusu bezpośredniego, jeśli podejrzany o popełnienie przestępstwa nie stosuje się do poleceń funkcjonariuszy lub jest wobec nich agresywny. Takimi środkami przymusu bezpośredniego są m.in.: siła fizyczna i chwyty obezwładniające, kajdanki, pałka policyjna, gumowe pociski, gaz obezwładniający, siatka obezwładniająca (podczas pościgu), kolczatka (na drodze), a także psy służbowe. Wobec kobiet w ciąży, osób kalekich oraz poniżej trzynastego roku życia wolno stosować jedynie chwyty obezwładniające, zaś osobie zranionej w wyniku zatrzymania, policja ma obowiązek udzielenia pierwszej pomocy. Policja musi wypuścić zatrzymaną osobę, jeśli – jak mówi kodeks postępowania karnego – ustanie przyczyna zatrzymania oraz gdy polecenie zwolnienia wyda prokurator lub sąd. Także wtedy, kiedy w ciągu 48 godzin osoba zatrzymana nie zostanie przekazana do dyspozycji sądu wraz z wnioskiem o tymczasowe aresztowanie, lub też gdy od chwili przekazania jej do dyspozycji sądu minęły 24 godziny, ale nie zostało doręczone postanowienie o tymczasowym aresztowaniu. Należy przy tym pamiętać, że osoba zatrzymana przez policję ma prawo złożenia do sądu zażalenia na sposób zatrzymania, jego zasadności oraz traktowanie podczas prowadzonego postępowania, a także do odszkodowania, gdy zatrzymanie nie było słuszne. Warto również wiedzieć, że niedopuszczalne jest ponowne zatrzymanie tej samej osoby na podstawie tych samych dowodów.

Ewa Kozierkiewicz-Widermańska