Takie koszulki kupisz w internecie lub na bazarze. Tylko po co? Przecież nie będziesz w nich chodził w miejscach publicznych!

Znalezienie ofert sprzedaży „koszulek na prezent” z napisem „Policja”, „ABW” czy „CBŚ” nie nastręcza większych problemów. Dostępne są one w różnych wariantach kolorystycznych z dowolnie wybranym napisem. Jednak czy noszenie takiej koszulki jest legalne? Czy grożą nam za to jakieś konsekwencje?

Zakaz używania munduru policyjnego lub jego części został uregulowany szczegółowo w  rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 13 maja 2004 r. (Dz. U. Nr 130, poz. 1398 z późn. zm.). Zgodnie z § 2 tego rozporządzenia, wprowadza się zakaz używania przez osoby niebędące policjantami munduru policyjnego i jego części, chociażby nawet zostały one pozbawione oznak policyjnych. Zakaz ten obejmuje kompletny mundur wojskowy lub jego części wchodzące w skład ubiorów, w tym m.in. czapkę ćwiczebną typu sportowego, bluzę ćwiczebną, spodnie ćwiczebne czy koszulkę z krótkimi rękawami i napisem „Policja” (§ 2 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia).

Co więcej, zgodnie z art. 1 ust. 1a ustawy o Policji, Nazwa „Policja” przysługuje wyłącznie formacji, o której mowa w ust. 1, czyli umundurowanej i uzbrojonej formacji służącą społeczeństwu i przeznaczonej do ochrony bezpieczeństwa ludzi oraz do utrzymywania bezpieczeństwa i porządku publicznego.

Zgodnie z polskim prawem sytuacji, w których ktoś nosi oznaczenia policji, a policjantem nie jest, nie należy tolerować. Zgodnie z art. 61 § 1 ustawy Kodeks wykroczeń (dalej jako „kw”), kto przywłaszcza sobie stanowisko, tytuł lub stopień albo publicznie używa lub nosi odznaczenie, odznakę, strój lub mundur, do których nie ma prawa, podlega karze grzywny do 1000 złotych albo karze nagany. Istotą tego wykroczenia jest wprowadzanie otoczenia w błąd.

Na gruncie kodeksu wykroczeń termin „przywłaszczenie stanowiska” należy rozumieć jako zachowanie sprawcy, które polega na użytkowaniu przywłaszczonego stanowiska, tytułu lub stopnia, czyli na podawaniu błędnych informacji innym osobom (np. że sprawca jest zatrudniony na danym stanowisku – kierownika, naczelnika, prezydenta, komendanta itp.). Forma przekazywania owych błędnych informacji pozostaje bez znaczenia. Przykładowo może ona przybrać formę słowną, gdy sprawca informuje o swoim stanowisku, tytule czy stopniu, lub pisemną, gdy nieprawdziwie informacje o osobie sprawcy znajdują się np. na papierze firmowym. Co istotne, wykroczenie to ma charakter formalny. Nie jest ono zatem uzależnione od nastąpienia jakiegokolwiek skutku.

Mundury i odznaki

Przepis art. 61 § 1 kw określa również odpowiedzialność wobec osoby, która bezprawnie nosi odznaczenie, odznakę, strój lub mundur. Kwestie te reguluje wiele ustaw szczególnych, m.in. ustawa o orderach i odznaczeniach czy ustawa o odznakach i mundurach. Przepisy te stanowią, że odznakami mogą być emblematy, godła, barwy, herby miast lub województw oraz inne przedmioty, chociażby powszechnie używane, jeżeli sposób ich sporządzenia i używania wskazuje na to, że mają służyć celom wyżej opisanym. Zamiast pełnych odznak, orderów i odznaczeń można nosić miniatury, baretki, rozetki, wstążeczki oraz miniatury baretek. Bezprawne noszenie wyżej wymienionych symboli również narusza przepis art. 61 § 1 kw.

Niektóre zawody wymagają noszenia specjalnego, charakterystycznego dla nich stroju. Do takich należą np. toga, biret, sutanna osoby duchownej, strój pielęgniarki czy położnej itp. Mundurem jest ubiór lub jego części służące oznaczeniu przynależności do określonej jednostki organizacyjnej lub wykonywania określonych funkcji albo służby. Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, ustanawia mundury, określa osoby uprawnione do ich noszenia oraz wzór i kolor munduru.

Niekiedy także przestępstwo

Jeżeli sprawca wprowadził otoczenie w błąd, np. co do swojego tytułu w celu uzyskania wyższego wynagrodzenia –  zachowanie jego wypełnia ustawowe znamiona przestępstwa z art. 286 ustawy Kodeks karny (dalej jako „kk”). Przepis ten stanowi, że kto, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

Natomiast jeśli sprawca, podając się za funkcjonariusza publicznego albo wyzyskując błędne przeświadczenie o tym innej osoby, wykonywał czynność związaną z jego funkcją, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku (art. 227 kk).

A co z wytwarzaniem i rozpowszechnianiem?

Karalne aresztem lub grzywną jest także wytwarzanie, rozpowszechnianie publicznie, używanie lub noszenie:

– godła, chorągwi albo innej odznaki lub munduru, co do których został wydany zakaz,

– odznaki lub munduru organizacji prawnie nieistniejącej,

– odznaki lub munduru, na których ustanowienie lub noszenie nie uzyskano wymaganego zezwolenia (art. 61 § 2 kw).

W tej sytuacji następuje także przepadek wymienionych przedmiotów, jak również innych, służących do popełnienia wykroczenia, takich jak pieczęcie, stemple, papier firmowy czy bilety wizytowe, choćby nie stanowiły własności sprawcy. Przepadek orzekany jest obligatoryjnie w przypadku popełnienia wykroczenia z art. 61 § 1 kw.

Co istotne, wykroczenie z art. 61 § 2 kw (w przeciwieństwie do wykroczenia z art. 61 § 1 kw) można popełnić także nieumyślnie. Ma to miejsce w sytuacji, gdy sprawca nosi odznakę, co do której nie wie, że wymagane jest zezwolenie.

źródło: www.kruczek.pl