Pewnie każdy marzy o otrzymaniu spadku po cioci z Ameryki. Czy wiesz, co to jest zachowek i komu się należy? Jak go wyegzekwować?
22 października 2020

Zachowek jest instytucją, której głównym celem jest zabezpieczenie interesów osób z najbliższej rodziny zmarłego nawet wówczas, jeśli nie zostały one uwzględnione w testamencie.
Zgodnie z art. 991 § 1 Kodeksu cywilnego prawo do zachowku przysługuje wyłącznie małżonkowi, rodzicom oraz zstępnym spadkodawcy, do których zalicza się dzieci, wnuki oraz prawnuki, ale również przysposobionego i jego zstępnych oraz przysposabiającego, który zajmuje miejsce rodziców biologicznych przysposobionego.
Prawo do zachowku można utracić w następujących przypadkach:
- wydziedziczenie w testamencie,
- uznanie osób orzeczeniem sądu niegodnych dziedziczenia,
- odrzucenie spadku,
- zawarcie ze spadkodawcą umowy o zrzeczeniu się dziedziczenia,
- wystąpienie spadkodawcy przed śmiercią o orzeczenie rozwodu lub separacji z małżonkiem z jego winy, a żądanie to miało uzasadnienie,
- przebywanie w stanie separacji ze spadkodawcą.
Osoba chcąca ubiegać się o zachowek może to zrobić w czasie nie dłuższym niż 5 lat od daty, kiedy ogłoszony został testament lub kiedy otwarto spadek. Po upływie tego terminu roszczenie o zachowek ulega przedawnieniu.
W przypadku, gdy spadkobierca bądź osoba zobowiązana do zapłaty zachowku (spadkobierca) nie chce go dobrowolnie wypłacić, sprawę kieruje się do sądu cywilnego.
Wysokość zachowku to połowa udziału spadkowego, a jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępni (dziecko, wnuk, prawnuk) są małoletni, to wówczas zachowek wynosi dwie trzecie wartości udziału spadku.
Należy dodać, że na należny uprawnionemu zachowek zalicza się zapis windykacyjny oraz darowiznę dokonane przez spadkodawcę na rzecz uprawnionego.
Dlatego też przed sporządzeniem pozwu, warto skontaktować się z adwokatem, który pomoże określić okoliczności dotyczące spadkobrania oraz wskazać wartość zachowku oraz udziału spadkowego, jaki przypadłby w sytuacji dziedziczenia ustawowego.
Osoba wnosząca pozew o zachowek zobowiązana jest uiścić opłatę za wpis sądowy w wysokości 5% wartości przedmiotu sporu, zaokrąglonej w górę do pełnego złotego.