ARCHIWALNE WYDANIE

4/2001 (17)

SPIS TREŚCI

od redakcji

Czy prawo znaczy sprawiedliwość? Pojęcie prawa jest chyba tak stare jak świat. Już w najdawniejszych czasach ludzie starali się opracować system obowiązujących w danej społeczności norm postępowania regulujących zasady codziennego życia. Chyba pierwszą taką kodyfikacją był Kodeks Hammurabiego, władcy Babilonii, żyjącego w latach 1792-1750 r. p.n.e. Rządził jak typowy wschodni despota, ale przy pomocy dobrze zorganizowanego aparatu urzędniczego. Przyczynił się do rozwoju rolnictwa, rozbudowy miast i zwiększenia ich obronności. Dbał o dawne świątynie i budował nowe. Przede wszystkim jednak w dziejach świata zapisał się jako twórca jednego z najstarszych kodeksów. Jego celem była unifikacja prawa zwyczajowego. Na kodeks składały się 282 artykuły, prolog i epilog prawa karnego, prywatnego i procesowego. System kar oparty był na zasadzie talionu (np. za wybite oko wybijano oko sprawcy) i tak zwanych karach odzwierciedlających (np. za uderzenie ojca odcinano synowi rękę, którą uderzył). Tekst kodeksu Hammurabiego odnaleziono w 1901 w Suzie, dokąd w XIII w. p.n.e. przywieźli go Elamici. Jest on wyryty na słupie z diorytu (rodzaj magmowej skały głębinowej). W górnej części przedstawiono króla stojącego przed bogiem sprawiedliwości i słońca - Szamaszem, poniżej pismem klinowym wykuto tekst kodeksu. Obecnie ten najstarszy zbiór praw znajduje się w Luwrze.

Paweł Grodzicki